840+200-280-80=840 550-370-400:20=200 700-700-600×5=200 600-300+800:4=100
840+200-280-80=840 550-370-400:20=200 700-700-600×5=200 600-300+800:4=100
Մայրամուտ
Համո Սահյան
Սարն առել վրան ծիրանի մի քող,
Ննջում է կարծես ծաղկե անկողնում,
Անտառն արևի բեկբեկուն մի շող
Ծոցի մեջ պահել ու բաց չի թողնում:
Ժայռի ստվերը գետափին չոքել,
Վիզը երկարել ու ջուր է խմում,
Հովն ամպի թևից մի փետուր պոկել,
Ինքն էլ չգիտի, թե ուր է տանում:
Քարափի վրա շողում է անվերջ
Ոսկե բոցի պես թևը ծիծառի…
Կանգ առ, հողագունդ, քո պտույտի մեջ
Թող մայրամուտը մի քիչ երկարի:
Առաջադրանքներ
2.Կարդա՛ ու բացատրիր ընդգծված տողերը: Ինչպե՞ս ես հասկանում…
3. Առանձնացրո՛ւ քեզ ամենից շատ դուր եկած տեսարանը և բացատրի՛ր։
4. Ի՞նչ գույն ունի մայրամուտը այս բանաստեղծության մեջ:
5. Դիտարկի՛ր մայրամուտը և ֆոտոխցիկի օգնությամբ ներկայացրու մայրամուտի տարբեր պահեր:
Երկրի ցամաքային տարածությունները ծածկված են փխրուն շերտով, որն անվանում են հող: Հող չկա միայն ցամաքի սառցածածկ տարածքների և ժայռերի վրա:
Հողը Երկրի վրա գոյանում է շատ դանդաղ, հազարավոր ու միլիոնավոր տարիների ընթացքում: Իսկ ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում:
Ցամաքը կազմող ապարները Արեգակի ճառագայթների, քամու, անձրևի, ձյան ազդեցությունից տաքանալով ու սառչելով, քայքայվում են. ապարների խոշոր կտորները վերածվում են մանր կտորների, իսկ մանրերը’ կավի և ավազի: Սակայն դա դեռևս հող չէ: Որպեսզի այն դառնա հող, անհրաժեշտ է, որ այդ քայքայված նյութերին ավելանա հումուս: Իսկ հումուսն առաջանում է մահացած բույսերի ու կենդանիների մնացորդներից:
Քայքայված ապարի ու հումուսի միախառնումից գոյանում է հողը: Բույսերի սերմերը, ընկնելով հոդի մեջ, ծլում են, աճում, և մարդը բերք ու բարիք է ստանում: Իսկ լերկ քարի մակերեսին սերմը չի կարոդ ծլել: Հողի ամենակարևոր հատկությունն այն է, որ այնտեղ աճում են բույսերը:
Հողում միշտ կան նաև շատ մանր օրգանիզմներ, որոնց անվանում են մանրէներ: Հենց դրանց միջոցով են քայքայվում բույսերի և կենդանիների մնացորդները և վերածվում հումուսի: Հողում ապրում են նաև որդեր, միջատներ, խլուրդներ և մկներ։ Հողի մեջ մեջ միշտ ջուր և օդ կա։ Բույսերի աճի համար դա շատ կարևոր է։
Հողի կազմից կախված են նրա փխրունությունը և ջուրը պահելու հատկությունը: Օրինակ’ եթե ավազը հողի մեջ շատ է, ապա այդպիսի հողում ջուրը արագ ներծծվում է և հեռանում գետնի խորքերը: Եթե հողում կավն է շատ, ապա այնտեղ ջուրը դանդաղ է ներծծվում, այդ պատճառով կավով հարուստ հողերը շատ ջուր են պարունակում:
Շատ հումուս պարունակող հողերը փխրուն են լինում և կարողանում են իրենց մեջ ջուր և օդ պահել:
Հոդի բաղադրությունից կախված է նաև նրա գույնը: Լինում են տարբեր գույնի հողեր: Որքան հողում հումուսը շատ է, այնքան դրա գույնը մուգ է: Ամենից շատ հումուս պարունակում են սևահողերը: Մարդիկ վաղուց իրենց կարիքները բավարարելու համար մշակում են հողը: Իսկ ի՞նչ է նշանակում դա:
Հողը մշակել նշանակում է’ ճիշտ ժամանակին վարել, փխրեցնել, փշրել, մանրացնել կոշտերը, անհրաժեշտության դեպքում՝ պարարտացնել, մշակաբույսերի սերմեր ցանել և բերք ստանալ:
Մշակելով հողը’ մարդիկ պետք է հոգ տանեն նաև դրա պահպանության մասին, հողը վարել ճիշտ ժամանակին, պարարտացնել, աճեցնել խիտ արմատներ ունեցող բույսեր, դաշտերի շուրջը ստեղծել անտառաշերտեր:
Առաջադրանք
5X1=5
2X5=10
5X3=15
5X4=20
5X5=25
5X6=30
5X7=35
5X8=40
5X9=45
5X10=50
Буква Ё
Ёжик, ёлка, ёрш, ёршик, звёзды, ёжиться, лёд.
Буква Ж ж
Жук,🐞ж
48+18=66
p=2x(48+66)=228
1)66+48=114
2)2×114=228մմ
Կարդա՛: | Գրի՛ր: | Նկարի՛ր: |
Ես եմ: | Իմ անունը Լևոն է:
Իմ ազգանունը Քուրքչիյան է։
Ես ինը տարեկան եմ:
|
|
Ես սիրում եմ | Ես սիրում եմ արևային օր, մրգեր, գրքեր, իաղեր, կոնֆետներ, քաղցրավենիք։ |
|
Ես սիրում եմ (ի՞նչ անել) նկարել, երգել, հեծանիվ քշել, խաղալ;
|
||
Ես չեմ սիրում | Ես չեմ սիրում (ի՞նչ) անձրև, ցեխ, պանիր, մածուն, թթվասեր,
|
|
Ես չեմ սիրում (ի՞նչ անել) երբ մրսում եմ ։
|
Երկրագնդի ոլորտները
Ջրոլորտ՝ գետերը,լճերը,ծովերը,օվկիանոսները
Քարոլորտ՝ քիմիական տարրերը,պինդ ոլորտը՝ ժայռերը, քարերը, ավազ, կավ
Մթնոլորտ՝ նյութերից, գազերից, ապարներից, բեկորներ, ջուր, օդ
Կենսոլորտ՝ երկրի թաղանթը, որը բնակեցված է կենդանի օրգանիզմներով, երկիր մոլորակը, բնությունը։
90կմ+234կմ+210կմ=534կմ
234
+ 210
= 90
534
8կմ+250մ-3կմ=5կմ 250մ
8կմ250մ
–
3կմ
=5կմ250մ
6կմ 420մ+3կմ 200մ=9կմ 620մ
6կմ 420մ
+3կմ 200մ
=9կմ 620մ
Буква Е е
Ель, ежевика, Егор, еда, Елена, ехать, енот.